Meningen over het handboek “Positieve identiteitsontwikkeling met moslimjongeren – tool- en handboek voor eerstelijnswerkers”

Prof. dr. Sami Zemni, hoogleraar aan de Universiteit Gent en verbonden aan de vakgroep Conflict- en Ontwikkelingsstudies:

“Het boek van vzw Motief komt als geroepen. Leerkrachten, jeugdbegeleiders en hulpverleners die een positieve identiteitsontwikkeling van (moslim)jongeren willen bevorderen, krijgen inzichten, analysesleutels en concrete middelen aangereikt die hen kunnen bijstaan in hun uitdagende opdracht. De aangeboden handvaten passen in een kritisch en emancipatorisch analysekader dat de huidige maatschappelijke uitdagingen op een directe manier bevraagt en naar een meer solidaire maatschappij zonder racisme streeft,… kortom: naar een meer humane samenleving van kritische burgers in een kwalitatief betere democratie.”

Lieven Boeve, Directeur-Generaal Katholiek Onderwijs Vlaanderen:

“Katholiek Onderwijs Vlaanderen verwelkomt dit handboek met open armen. Het biedt een schat aan duiding en hulpmiddelen. Trainers, pedagogisch begeleiders en leraren krijgen de kans om te werken aan identiteit en verschil met een focus op wat wij gemeenschappelijk hebben, eerder dan op datgene waarin wij verschillen.

Wij vinden het een sterk instrument om te werken aan een gastvrij midden waarin elke jongere zichzelf kan zijn, met zijn of haar kwaliteiten en uitdagingen, zonder de eigen identiteit te verloochenen. Ook in ons opvoedingsproject van de katholieke dialoogschool is dat essentieel. Wie zichzelf mag zijn, zal ook kunnen wortelen in de maatschappij waarvan hij of zij deel uitmaakt.

De tools die aangereikt worden, zullen pedagogisch begeleiders en leraren helpen om jongeren op weg te zetten zichzelf te ontwikkelen tot mondige en kritische burgers die steeds bereid zijn tot dialoog. We zijn er ons van bewust dat die dialoog onvoltooid en tegenwoordig is, maar tegelijkertijd neemt wie in dialoog gaat, afstand van eenzijdigheid. En dat is nog altijd de beste preventie tegen ‘radicalisering’.”

Hakim Benichou, Projectcoördinator Samenlevingsopbouw Antwerpen:

“Dit handboek houdt het eerstelijnswerk met (moslim)jongeren tegen het licht en biedt wegwijs op het kronkelige pad naar hoop. Het functioneert als raadgever bij de ondersteuning en begeleiding van hun identiteitsontwikkeling. In de huidige context, waarin het voorkomen van ‘potentieel gewelddadig extremisme’ zich als een dwangbuis rond de eerstelijnswerkers sluit, is dit handboek een ware verademing.”

Mohamed El Khalfioui, coördinator vzw Kifkif:

“Dit handboek geeft professionals handvaten om in dialoog te gaan met jongeren die zich nergens thuis voelen.”

Nina Henkens, stafmedewerker Uit De Marge:

“Radicalisering, signalen opvangen, alert zijn, positieve identiteitsontwikkeling, … Het jeugdwelzijnswerk wordt er mee om de oren geslagen sinds het conflict in het Midden Oosten zich ook bij ons manifesteert in de vorm van terroristische aanslagen. De jongeren waar we mee werken worden nog meer dan vroeger gezien als een potentiële dreiging. Dat is nefast voor hun identiteitsontwikkeling en hun positie in de samenleving. Van het jeugdwelzijnswerk wordt meer en meer verwacht dat zij in het gedrag van jongeren bepaalde signalen gaan detecteren en hun verontrusting zo snel mogelijk delen met de veiligheidsdiensten. We weten uit de praktijk dat dit niet werkt en zelfs averechtse effecten heeft. Daarom zijn we blij met dit handboek. Het biedt jeugdwerkers tools en inzichten om buiten het heersende radicaliseringsdiscours te gaan en terug het welzijn en de noden van de jongere centraal te stellen, rekening houdend met een maatschappelijke context die een positieve identiteitsontwikkeling bij moslimjongeren bemoeilijkt. Het siert Motief dat zij vertrekken vanuit de werkelijkheid en niet vanuit de wenselijkheid, en daarbij geen hete hangijzers of blinde vlekken ongemoeid laten. De observaties die in het boek worden gemaakt zijn vaak ongemakkelijk en confronterend, maar volgens ons de enige manier om echt emanciperend en structureel aan de slag te gaan met moslimjongeren.”

Prof. dr. Manuela Kalsky, Edward Schillebeeckx-leerstoel voor Theologie en Samenleving, Vrije Universiteit Amsterdam, Directeur van het DSTS en van Nieuwwij.nl:

“Dit handboek is een verademing in het huidige radicaliseringsdebat. Geen kant-en-klaar frame voor complexe vraagstukken, maar doorleefde analyses, praktische tools en hulp bij de bewustwording van eigen blinde vlekken. Met passie en compassie, creativiteit en beide benen op de grond reiken de auteurs nieuwe handelingsperspectieven aan in de gepolariseerde omgang met levensbeschouwelijke diversiteit. Een waardevol boek voor jeugdwerkers, hulpverleners, leerkrachten en allen die aan een nieuw ‘wij’ in onze samenleving willen bouwen.”

Prof. dr. Stijn Oosterlynck, hoofddocent Stadssociologie aan de Universiteit Antwerpen en woordvoerder van het Centrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASeS):

“Dit boek plaatst eerstelijnswerkers en hun expertise waar ze thuishoren: in het centrum van het maatschappelijke debat en handelen. Wars van snelle meningen en holle beleidsfrasen stellen de auteurs scherp op de vele factoren die identiteitsvorming bij moslimjongeren beïnvloeden. Ze verknopen helder visie en praktijk over hoe het vertrouwen van jongeren in onze samenleving onderhouden en hersteld kan worden. Dit is veel meer dan een handboek voor eerstelijnswerkers, maar verplichte literatuur voor iedereen die begaan is met samenlevingsopbouw in tijden van superdiversiteit.”

Prof. dr. Hans Van Crombrugge, hoofdlector pedagogiek aan de Hogeschool-Universiteit Brussel en voorzitter van het Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen:

“Dé enige constructieve aanpak van de uitwassen van radicalisering is een aanpak waarin alle betrokkenen samen op zoek gaan naar de bronnen van positieve identiteitsontwikkelingen. Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Met dit handboek wordt de expertise van de auteurs inzake de begeleiding in deze gedeeld en verdiept. Op zich is dit reeds een grote verdienste. Een uitdrukkelijke meerwaarde is bovendien dat levensbeschouwelijk engagement vanuit een actief pluralistische houding niet als probleem, maar als hefboom begrepen wordt.”

Marc Vandepitte, leerkacht TSM en auteur:

“Dit handboek is leerzaam, degelijk, evenwichtig en genuanceerd. In deze woelige en verwarde tijden is het een uitstekend kompas voor leerkrachten, jeugdbegeleiders, vormingswerkers en hulpverleners.”

Chris Wyns, Pedagogisch begeleider dienst Lerenden, Katholiek Onderwijs Vlaanderen:

“Het is een lijvig en veelzijdig instrument met een duidelijke identiteit. Zowel voor de trainers als voor de eerstelijnswerkers vinden we hier een schat aan tools die heldere keuzes maken. Identiteit staat centraal in ons opvoedingsproject katholieke dialoogschool. Wij ondersteunen de ontwikkeling van de identiteit van al onze leerlingen doorheen de dialoog. De dialoog is essentieel in het verzet tegen alle vormen van radicalisering die onze maatschappij bedreigen. Ook daarin maakt dit handboek een duidelijke keuze.”